Gözün şeffaf lens özelliğini kaybetmesiyle göz merceğinde meydana gelen bulanık bölgelere katarakt veya halk dilindeki adıyla perde denir. Gözün duyarlılığını azaltarak ışınların geçişinin engellenmesiyle görme kalitesi bozulur. Kanser veya bulaşıcı değildir.
Katarakt oluşum gösterdiğinde merceğin kimyasal bileşiminde değişikliğe yol açar. Bu kimyasal değişimin nedenleri henüz tam olarak saptanamamıştır. En çok yaşlılık döneminde katarakt oluşumu söz konusudur. Bununla birlikte şeker,diğer sistem hastalıkları, uyuşturucular ve göz yaralanmaları ile birlikte de katarakt oluşumuna yol açabilir. Bebeklerde genetik faktörlere bağlı olarak kataraktlı dünyaya gelebilirler ya da 1-2 yaşlarında katarakt oluşumu söz konusu olabilir.
Kataraktlar genellikle yavaş ilerleme gösterir. Gözde herhangi bir ağrı,sulanma,kızarma mevcut değildir.Bazı kataraktlar görme kalitesini ciddi şekilde azaltacak bir kayba yol açmazken ,bazıları görme kalitesini bütünüyle önleyebilir.Bir kataraktın görme kalitesin, etkilemesi: Büyüklüğüne , yoğunluğuna ve mercekte oluştuğu yere bağlı olarak değişim gösterir. Katarakt hastalığının belirtileri:
- Bulanık, sisli ve puslu veya çift görme meydana gelir.Fakat katarktın ilerleme göstermesiyle bu gibi şikayetlerden ortadan kaybolur.
- Hasta gözlük kullanıyorsa gözlükle ilgili şikayetleri artar. Dolayısıyla sık sık cam değiştirme ihtiyacı hisseden hasta kataraktın etkisiyle cam değiştirmenin bir faklılık göstermediğini anlar. Çünkü görme kalitesinde herhangi bir iyileşme mevcut değildir.
- Kataraktın etkisiyle sık sık gözlerini kırpıştırma isteği duyan hasta bununla beraber gözlerinin üzerinde bir film varmış gibi veya bir tülün ardından bakıyormuş gibi görme sorunlarıyla karşı karşıya kalır.
- Siyah olan göz bebeğinin renginde değişimler söz konusudur. Fark edilmesi oldukça zor olan bu renk değişiminde sarı veya beyazlıklar meydana gelebilir.
- Işık yetersizliğine bağlı hastalarda araba kullanırken , kitap okurken veya yakın işlerle uğraşırken yeterli ışığın olmamasından dolayı yakınma söz konusu olacaktır.
Bu semptomların var olması kataraktın alınması anlamına gelmemektedir. Herhangi birisi veya birkaçı ile karşılaşıldığı takdirde göz hekimine başvurmak gerekmektedir.
KATARAKT TEDAVİSİ
Görme bozukluğuna bağlı olarak kişinin günlük yaşamını aksatacak kadar ilerlediğinde kataraktı ameliyatla alınması gerekmektedir. Ayrıca katarakt oldukça fazla ilerleme gösterip buzlu cam gibi opak hale gelmişse daha acil bir şekilde tedavi söz konusudur. İleri seviye bir kataraktın şişmesi ve hatta göz içinde dağılması bile mümkündür. Tedavi edilmediği takdirde kalıcı görme kaybı söz konusu olabilir.
Doğumda fark edilen kataraktlarda ise kataraktın engellediği görme alanları göz önünde bulundurarak acil ameliyat gerekebilir. Bunun dışındaki durumlarda katarakt ameliyatının acil olması çok nadirdir.Katarakt ameliyatının zamanlamasını hasta kendi belirlemelidir. Hekime düşen görev ise hastanın görme şikayetlerinin ne kadarının katarakta bağlı olduğunu saptayıp hastaya bildirmektir.
Tedavi görmeden çok beklemiş kataraktların çekirdekleri sertleşeceği ve bağları gevşeyebileceği için ameliyat işlemi olduğundan daha zor bir hal alacaktır. Uzun yıllar bekleyen hastalarının kataraktları çürüyüp göz içi iltihabı yaratma ve tansiyonu yükseltlme gibi olumsuzluklara yol açma ihtimali vardır. Fakat bu derece ileri seviye kataraktlar hastanın görme kaliteside oldukça bozuktur.
Katarakt ameliyatı hasta için yorucu bir ameliyat niteliğinde değildir. Genellikle yarım saat civarı süren ameliyatta hastanın gözü damla veya enjeksiyonla uyuşturulur. Hasta için oldukça kolay bir ameliyattır. Ancak bu önemsiz bir ameliyat gibi algılanmamalıdır. Operasyonu gerçekleştirecek olan uzman hekimin titizliğinede bağlıdır.
KATARKT AMELİYATI İÇERİĞİ
Katarakt ameliyatının çeşitli teknikleri mevcuttur. Gözün ve hastanın durumuna göre hangi tekniğin kullanılacağına ameliyatı yapacak olan cerrah karar vermektedir.
Amaliyatta bulanıklaşmış olan göz içi merceğimin yümü veya içindeki metaryeli çıkarılmaktadır. Bu doğal merceğin çıkarılmasıyla yerine yapay başka bir mercek takılır. Aksi takdirde hasta ömür boyu kalın gözlüklü camlarla yaşamak zorunda kalacaktır. Dolaysıyla yapay göz içi merceği genellikle hastlarının çoğuna yerleştirilmektedir.
