Yirminci Yüzyılın En Sıradışı Sanatçısı Marcel Duchamp’ı
Büyük Şair ve Denemeci Octavia Paz Yazdı..
Everest Yayınları Sanat Kitapları, gerek sanat tarihinde önemli rol oynamış belirli akımları ele alan, gerek belirli sanat türlerini kapsayan, gerekse çığır açıcı, put kırıcı sanatçıların hayatlarına, eserlerine odaklanan kitapları yayımlamayı planlıyor. Daha çok güncel sanat üzerinde yoğunlaşacak olan bu dizinin, sanatçıları konu alan kitaplarından ilki, yirminci yüzyılın en ikonik, en yıkıcı figürlerinden Marcel Duchamp (1887 – 1968) ve eserleri üzerine. İncelemenin yazarı ise, 1990 Nobel Edebiyat Ödüllü büyük şair ve denemeci Octavio Paz (1914 –1998).
Yirminci yüzyılın en tartışmalı, en gizemli sanatçılarından biri olan Marcel Duchamp, skandal yaratan tablolarıyla, Büyük Cam Panel olarak bilinen sıra dışı eseri ve yaratıcısı olduğu “hazır-yapıt” nesnelerle, modern sanata damga vurmuş, büyük tartışmalar yaratmıştır. Onun Batı sanatına en köklü eleştirilerden birini getirdiği, sanatta yeni yollar açtığı, daha da ötesi, sanatı yaşamla birleştirdiği iddia edilir. Yapıtı hakkında son sözü söylemek belki imkansızdır, çünkü eserleri hem bilmecemsi hem de yıkıcıdır.
Yirminci yüzyılın büyük şair ve denemecilerinden Octavio Paz, bir sanat eseri kıvamındaki bu incelemesinde, Marcel Duchamp’ın gizemli olduğu ölçüde ironik, şifrelerle örülü dünyasının kapılarını aralıyor. Görsel sanatlardan okültizme, Yeni-Platonculuktan Ortaçağın gezgin âşık şairlerine, matematik biliminden yeni romana, mitolojiden Rönesans resmine muazzam bilgi ve birikimini Marcel Duchamp’ın ardından bıraktığı işaretler ve ipuçlarıyla birleştirerek, onun sanatının neyi anlattığını, eserlerinin sanat tarihindeki yerini ve önemini gözler önüne seriyor.
Octavio Paz, Duchamp’ın eserlerini Batı sanatının belirli akımlarının devamı olarak kurgulayıp ardında bıraktığı yapıtla ilgili olarak, “medeniyetimizin geleneksel sanatına ve düşüncesine dair bir izlek üzerine, daha öncekilere eklenen bir çeşitlemedir,” diyor ve ekliyor: “Bu izleğin iki yönü vardır: Aşk ve bilgi. Konusu tektir: Gerçekliğin doğası.”
Nobel ödüllü büyük şair ve edebiyatçı Octavio Paz, Marcel Duchamp: Çırılçıplak Soyulmuş Görüntü adlı benzersiz incelemesinde, Duchamp’ın eserlerini bir bütün olarak ele almakla birlikte, daha çok Marcel Duchamp’ın başyapıtı Büyük Cam Panel (Bekârları Tarafından Çırılçıplak Soyulmuş Gelin, Hatta) üzerinde odaklanıyor. Sanat tarihinin belki en tartışmalı, en gizemli eserlerinden birini büyük bir şair ve entelektüel olarak yaratıcı bir çözümlemeye tâbi tutuyor.
Marcel Duchamp: Çırılçıplak Soyulmuş Görüntü, başta güncel sanat olmak üzere görsel sanata ve edebiyata ilgi duyan herkes için benzersiz bir okuma serüveni sunmanın yanı sıra, bir sanatçı üzerine yazılmış en güzel denemelerden biri olarak öne çıkıyor.
“Meksikalı yazarların en büyüğüdür o; İspanyolcanın büyük yenileyicisi ve dünyaya mal olmuş büyük bir şair ve denemecidir.”
Carlos Fuentes
