20’lik Diş Nedir ve Belirtileri
Üçüncü azı dişleri ağzımızda en son çıkan dişlerdir. Bu dişlerin çıkma yaşları 17 – 25 yaş arasıdır. Dişlerin ağızda kalıp kalmamaları konusunda herhangi bir görüş birliğine varılmamıştır. Dişlerin doğru bir şekilde çıkması ve çevredeki dişlere zarar vermemesi durumunda ağızda kalmalarında herhangi bir sakınca görülmez. Eğer diş çene kemiğine kaynamış ve değişik bir durumda çıkmış ise ilerde vereceği zarar düşünülerek diş, küçük bir operasyon ile çıkartılmalıdır. Diş çıkarken diş dizilimindeki yer darlığından dolayı diş eti, kemik, komşu dişlerin engeline takılabilir.
20’lik Diş Belirtileri
Zamanla 20’lik dişlerine ihtiyaç duymamasızın sebebi bunlara genetik olarak ihtiyacın kalmaması ve çene yapısının gittikçe küçülmesidir. Çenenin anatomisi küçüldükçe 20 yaş dişleri çıkmak için kendine yer bulamamakta ve bundan dolayı da bu dişler çıkamamaktadır. Kendine yer bulamayan 20 yaş dişi bu sefer öndeki dişi ileri ittirerek baskı yapar ve dişin çapraşık olmasına neden olur. Bunun yanında bu dişlerin ağzın en arkasında olması ve çevresinde bulunan diş etinin anatomik yapısının normal olmaması bu dişlerin kolay bir şekilde iltihaplanmasına sebep olmaktadır. Tam gömülü olan 20’lik dişler genelde sorun yaratmazlar. Yalnız dişin kontrolü elden bırakılmamalıdır. Tam gömülü olsalar bile önde bulunan dişin köklerine baskı yaparak ona zarar verebilirler. Dişte birtakım kistlerin oluşumuna neden olabilir. Böyle bir durum gerçekleştiği zamanda dişin cerrahi bir işlem ile çıkarılması gerekir.
Sorun en çok tam olarak çıkmamış 20’lik dişlerde olmaktadır. Tam bir çıkma olmadığı için zaman içinde dişin arasına giren yemek artıkları ve diş arasında bakteri üremesi onun iltihap yapmasına neden olmaktadır. Dişin etrafında bulunan diş eti iltihap kapınca dişte kızarıklık, şişlik ve apse meydana gelir. Bu durum çürük diş için oldukça uygun bir ortamdır. Yapılacak tek işlem dişin cerrahi yöntem ile çıkarılmasıdır. Tam olarak çıkmış 20’lik dişlerinin fırçalanması oldukça zor olur. Çünkü oldukça geride kalırlar. Bu nedenle ağız bakımına gerekli önemi göstermeyen kişilerde bu dişlerin çekilmesi iyi olacaktır.
20 yaş dişi iltihaplandığı zaman kişide bir takım belirtiler ortaya çıkacaktır. Bu belirtiler arasında; kendiliğinden ya da üst taraftan basınca ağrı oluşması, yüz bölümünde ya da ağzın içinde şişme, iltihap oluşan yerde kızarıklık, çene altında bulunan lenf bezlerinde şişme, yutkunurken zorlanma ve ağzın kapatılamaması gibi durumlar bu dişte oluşmuş bir apsenin olduğunu göstermektedir.
20’lik Diş Zararları
Tam bir çıkma sağlanamadığı zaman öndeki dişe baskı yaparak onun normal çıkmasını engeller. Önde bulunan dişte çürük oluşmasını sağlarlar. İltihap için uygun bir durum yarattıkları için ara sıra ağrı yaparlar ve şişliğe sebep olabilirler. Dişte oluşmuş bir apse vücudun zayıf düştüğü bir anda kana karışıp kalp, böbrek, beyin ve eklemlere kadar gidebilir. Bu durum ise oldukça tehlikeli hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.
20’lik Diş Ne Zaman Çekilmeli
Yemek artıkları, tükürük ve bakteriler yeni çıkmakta olan dişin açtığı yuvada birikir. Bu durum hem dişi hem de yanındaki azı dişini etkiler. Böyle çürükleri fark edip tedavisini yapmak oldukça zordur. Tam çıkmayan 20’lik dişin dişetinde bakteri ve yemek artıkları zamanla iltihap oluşumuna neden olur. Burada oluşan iltihap lenf yoluyla boyuna ve yanağa taşınabilir. Yirmilik diş çıkmak için çevredeki dişlere baskı uygulayacaktır ve sıkışmadan dolayı ağrı meydana gelebilir. Dişlere protez uygulanacağı zaman 20’lik dişlerinde hesaba katılması gerekmektedir. Gömük durumunda olan 20 yaş dişleri kist oluşumuna neden olabilir. Kist, kemik yıkımına, çenenin büyümesine ve çevre dişlerin zarar görmesine neden olur. Dişte oluşan kist oluşumunun önüne geçmek için diş hemen çekilip kist güzelce temizlenmelidir. Dişin pozisyonunda bir anormallik bulunması onun çekilmesi için bir sebeptir. Çünkü ileride mutlaka diş ile ilgili problemler yaşanacaktır. Bu dişler ağzın en arka kısmında olduğundan temizlenmesi oldukça zordur ve bundan dolayı da iltihaplanmaları oldukça kolaydır.
20’lik Diş Tedavisi
Bu dişlerin çıkarılması için en uygun yaş 17 yaşıdır. Nedeni ise dişin yeni oluşmaya başlamasından dolayı kemiğin sert olmamasıdır. Ameliyat kolay olur. Diş kökleri tam olarak meydana gelmediği için iyileşmeleri de kolay ve hızlı olacaktır. Dişin düzgün bir şekilde değerlendirilmesi için röntgeninin çekilmesi gerekir. Yapılacak olan operasyon dişin durumuna bağlıdır. Ameliyata 8 saat kala herhangi bir şey yenilip içilmesi tavsiye edilmez. Operasyon sırasında ilk olarak diş uyuşturulur. Diş köklerinin kemik içinde ayrık ve derinde olması dişin parçalara ayrılması ve kemiğin kaldırılarak dişin alınmasını gerektirir. Dişin gömülü olması halinde diş etinde bir kesme olacaktır. Dişeti kesilip kemik dışarı çıktığında eğer diş kemiğin içinde bulunuyorsa bir miktar kemiğin kaldırılması gerekecektir. Kemiği kaldırdıktan sonra ortaya çıkan diş ya tek parça ya da birkaç parça olarak çıkartılacaktır.
Operasyondan sonra diş yerindeki yara kesinlikle kurcalanmamalıdır. İlk 24 saat boyunca dişin çekildiği tarafa herhangi bir yeme ve içme yapılmamalıdır. Kan pıhtısının yerinden oynamasını engellemek için hasta tükürmekten kaçınmalıdır. Dişteki kanama kontrol altına alınmalıdır. Eğer dişe dikiş atılmamış ise dişe steril gazlı bez konulmalıdır. Operasyondan sonra dişin alındığı yere soğuk bir tampon koymanız yüzün şişmesini engelleyecektir.
