MS Belirtileri ve Tedavisi
MS hastalığının diğer bir adı da Multipl Skleroz’dur. Hastalık, merkezi sinir sistemine etki eden bağışıklık sistemindeki değişikliklerden ortaya çıkan ve iltihabi olaylara sebep olan bir hastalıktır. MS hastalığı genç erişkinlerin hastalığı olarak bilinmektedir. Hastalık, ataklar ve iyileşmeler şeklinde kendini gösterir. Hastaların bazılarında iyileşme olmadığından hastalık yavaş veya hızlı bir şekilde ilerler. Ülkemizde hastalığın görülme yaşı daha çok 25 yaşından sonra olmaktadır. Dünya genelinde hastalığın görülme yaşı 20 – 40 arasında değişmektedir. MS hastalığı, merkezi sinir sisteminde iletimleri hızlandıran ve sinir hücrelerinin üzerini kaplamış olan miyelin kılıfının hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Vücudun bağışıklık sistemi bu miyelin kılıfını yabancı bir madde olarak algılar. Bunun neden böyle olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Hastalığın belirtileri her hastada farklı şekillerde ortaya çıkmaktadır. Nedeni ise hastalık sinir sisteminde oluştuğundan burada meydana gelen hasarın seviyesi ve yeri farklıdır. Kişiden kişiye değişiklikler gösterir. Hastalık, genetik nedenlerden dolayı oluşmaz ve bulaşıcı hiçbir özelliği yoktur.
MS Hastalığı Nasıl Oluşur?
Merkezi sinir sistemi etkilendiği zaman sinirlerin etrafında bulunan kılıflarda bu durumdan doğrudan etkilenmektedir. Bağışıklık sisteminde oluşan bir bozukluktan dolayı vücut kendi sinir ve kılıflarını yabancı bir maddeymiş gibi algılar ve onlara karşı bir savunma mekanizması geliştirir. Bundan dolayı dokularda hasar oluşur. Görme kaybı, dengesizlik ve güçsüzlük gibi durumlarının ortaya çıkması buralara giden sinirlerin hasar görmesi sonucu sinir iletiminde bir bozukluğun olmasından kaynaklanmaktadır. Yalnız şunu belirtmekte fayda vardır. Bu bozuklukların çoğunluğu geri dönüşümlüdür. Yani vücut belli bir süre sonra kendi organlarına zarar verdiğini anlayıp bu işleme son verir. Bu olaydan sonra hasta olan kişi iyileşme dönemine geçer. İlerlemeler çok az bir hasta da devam edebilir. Hastalık kendisini en çok ılıman iklimlerde ve Avrupa ülkelerinde göstermektedir. Ekvatoral iklimde hastalığa pek rastlanılmıyor. Sosyo – ekonomik düzeyinin yüksek olduğu ülkelerde hastalık oldukça yüksek bir orana sahip. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklerden biraz daha fazladır.
MS Hastalığı Belirtileri
Hastalıkta beyin, beyincik ve omuriliği tutması durumunda oluşacak belirtilerde farklı olacaktır. Hastalığın ilk aşamalarında görülen belirtiler arasında görmede kayıp, çift görme, duyularda kayıp, güçsüzlük, denge kaybı, yürümede bozukluk ve karamsar olma hali vardır. Belirtilerin şiddeti değişiklik gösterebilir. Bazı hasta insanlarda görülen ilk belirtiler şiddetli bazılarında ise hafiftir. Belirtilerin düzelmesi ya da ilerleyerek devam etmesi 5’nci yılın sonunda belli olur. Kişi bu 5 yılın sonunda ya normal hayatına devam eder ya da desteğe ihtiyaç duyarak yaşamına devam eder. Hastalığın beyin ve beyincikte meydana getirdiği hasar sonucu hastada konuşma bozukluğu, çit görme, denge sağlamada bozukluk, yutkunmada zorlanma, gözlerde kayma olması ve kolları hareket ettirirken zorluklar yaşanır. Eğer hastalık hasarı omurilikte meydana gelmiş ise o zamanda da kişide duyu kaybı, kol ve bacak hareketlerinde bozukluk, güçsüzlük, cinsel aktivitelerde azalma ve idrarı kaçırma gibi durumlar ortaya çıkmaktadır.
MS Hastalığı Tanısı
Hastalığın tanısının konulması için ilk olarak nöroloji uzmanına gidilmesi gerekmektedir. Hastalıkta görülen belirtiler birçok hastalıkta görülebileceğinden tanı fiziksel muayene sonucu konulamaz. Hastalığın kesin tanısı için bazı görüntüleme testleri, diğer testler ve vücuttan sıvı alınması gerekmektedir. Özellikle MRG görüntüleme ve radyografik görüntüleme kesin tanı için yeterlidir. Bunun yanında bel bölgesinden alınan sıvı ile de hastalığın tanısı kuvvetlendirilir. Testler sayesinde sinirlerin durumu hakkında bilgi sahibi olunur.
MS Hastalığı Tedavisi
Hastalığın tedavisinde birkaç aşama takip edilmektedir. Bu aşamalardan bir tanesi atak tedavisidir. Yalnız hastanın günlük aktivitelerini etkilemeyen ve hafif olan atakların tedavisi yapılmaz. Şiddetli atak durumlarında kişiye damardan kortizon verilir. Tedavi, doktorun belirttiği şekilde yapılmalıdır. Kişi tedavi süresince tatlı ve tuzlu besinler ile beslenmemelidir. Hastalığın ikinci tedavi aşaması görülen belirtilerin ortadan kaldırılmasına yöneliktir. Hastanın kolay hareket etmesini sağlamak için kas sertliğini ortadan kaldıran ilaçlar verilir. Fizik tedavi ve hafif egzersizler ile bu tedavi desteklenir. Kişinin ruhsal durumuna göre depresyon ilaçları verilir. İdrarı tutabilmesi için de ilaçlar verilir. Son tedavi aşaması ise bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların verilmesidir. Bu yöntem ile atakların tekrarlaması ve şiddetini azaltmak esas amaçtır. Hastalığı ilerlemiş olan kişilerde uygulanması daha doğrudur. Atakları olmayan ve kendiliğinden iyileşen hastalarda uygulanmaz.
