Birtakım hormonsal ve patolojik sebeplere bağlı olarak çocuklarda cinsiyet gelişim bozukluğu görülebiliyor. Yeni doğan döneminde yapılacak kapsamlı genital muayeneler sayesinde rahatsızlık erken dönemlerde saptanabiliyor. Çocuklar iki yaşına gelmeden gerekli tetkiklerin ve tedavilerin yapılması gerekliliği konusunda uzmanlar uyarıyor.
Özellikle hamilelikte kullanılan birtakım ilaçlar ve doğum sonrasında, çocuğun ergenliğinde salgılanan bazı hormonların fazla ya da eksik salgılanması gibi nedenlere bağlı olarak genital gelişim bozukluğu ortaya çıkıyor. Genital gelişimin bozuk olması cinsiyet belirsizliğine yol açabildiği gibi bu durum erken fark edilip gerekli önlemler alınmazsa cinsel kimlik sorunları, kişide sosyal ve psikolojik sorunlar, cinsel işlev problemi, kendine zarar verme hatta intihara varabilen sonuçlara neden olmaktadır. Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda çocukların doğdukları andan itibaren genital bölge muayenelerinin titizlikle ve detaylı şekilde yapılması ve en geç iki yaşına kadar cinsiyet tayini yapılıp herhangi bir sorun varsa bunun üzerinde durdurulmalı ve giderilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
Cinsiyet sorunu çocuk doğduğu anda anlaşılabilir mi?
Bebekler ilk doğduğu anda tüm tetkikler ve kontroller uzman hekim tarafından yapılır. Özellikle bebeğin dış genital organlarının yapısı incelenir. Bebekler bir yaş içerisinde değerlendirilir. Uzman hekiminiz böyle bir muayene yapmadıysa bebeğiniz dünyaya geldikten sonra ya da bir rahatsızlıktan ötürü doktora gitmişseniz genital muayenesini de yaptırmalı ya da doktorunuzdan bu muayeneyi yapmasını talep etmelisiniz.
Genital gelişim bozukluğu nasıl fark ediliyor?
Ülkemizde genellikle kız tipi cinsiyet gelişim bozukluğuna sıkça rastlanıyor. Bu grupta yer alan çocukların genetik ve genital organ gelişimi açısından orijinal kız cinsiyetine sahip iken dış genital görünüşleri erkek şeklinde olabiliyor. Bunun tam tersi durumlarda da erkek tipi genital gelişim bozukluğu oluyor. Buna bağlı olarak seks kromozomlarının bozukluğuna bağlı olarak cinsiyet farklılaşma sorunlarındaki gerçek çift cinsiyet problemi büyük ölçüde ortaya çıkıyor. Bu rahatsızlığın görüldüğü çocuklarda hem testis hem de aynı zamanda yumurtalık görüle biliyor. Tabiki bazı çocuklarda bebeklik döneminde dış genital yapı tam olarak gelişmediği için erken tanı yapılmakta zorluk çıkabiliyor.
Genital gelişim bozukluğu ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilir mi?
İlerleyen yaşlarda bu durum daha çok cinsiyet sorunu olarak ve özellikle ergenlik döneminde ortaya çıkıyor bunun nedeni ise cinsel farklılaşma sorunu yaşayan gençlerin ergenlik döneminde hormonsal ve vücutsal değişiklikleri. Kızlarda memelerin gelişiminin olmaması, adet görememe erkeklerde penis boyunun kısa olması genital organların normal olmayan görüntüsü özellikle cinsellikte yetersizlik ve bu yönde düşüncelerin ağır basması, cinsel anlamda yönelimde belirsizlik yaşanması ve karşı cinsle yakınlaşmayı erteleme ya da evlilikten kaçma gibi sorunlar olarak karşımıza çıkıyor.
Cinsiyet değişimi hangi durumalar da yapılmaktadır?
Çocuklar hangi cinsiyete kendilerini daha yakın hissediyorlarsa daha çok o cinsiyete yakın davranışlar sergiliyorlar. Bir bakıma cinsel kimliğin gelişiminde yetiştirilen cinsiyet oldukça önemli. Çocuğun cinsiyeti ile ilgili belirtileri iki yaş altında daha çok belirti veriyor. Cinsiyet cinsel organlarıyla veya kromozomlarıyla uyumlu olmuyor. Bu yüzden erken tanı ile bebeğin yetiştirileceği cinsiyet belirleniyor daha sonra kesin tanı alan çocuklar uygun cerrahi yöntemlerle dış genital düzeltici bir takım girişimlerden geçiyorlar. Bu yüzden iki yaşı doldurmadan bu tarz rahatsızlığı olan çocukların gerekli işlemlerin ve tedavilerin yapılması gerekiyor.
Tedavi nasıl yapılıyor?
Bu tarz rahatsızlıkları tespit edilen çocuklar genellikle Cinsiyet araştırma komisyonu tarafından tetkiklerinin yapılması gerekiyor bu komisyonda çocuk cerrahisi, çocuk üroloji uzmanı, çocuk endokrin uzmanı ve en önemlisi çocuk psikolojisi uzmanı yer almalı. Bu komisyon ileriki cinsel yaşamının nasıl olacağı, ailenin beklentisi, sosyal çevre, yapılacak müdahalenin zorluğu ve başarı oranı gibi durumlar göz önünde bulundurularak kritik yapılır ve aile ortak karar alınır eğer hasta yani çocuk büyümüşse çocukta bu karar alma aşamasında dahil olur. Ailenin de onayı ile tedaviye başlanır.
Tedavide de en önemli olan daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi erken tanı. Çünkü cinsel organı tanıma ve cinsel kimliği kazanma zamanı olan iki- üç yaş aralığından önce cinsiyetin kesin olarak belirlenmesi şarttır. Doğru şekilde uygulanan tanı, tedavi ve cerrahi müdahale kadar psikoloji ve hormonsal tedavilerde önem arz etmektedir.
Bu tarz rahatsızlığı olan çocuklarda unutulmamalı ki baskı yapılmamalı bedeni ile ilgili kararların kendisinin vermesi gerektiği aşılanmalı ve psikolojik ve psikiyatrik destekler ise erişkinlik dönemine kadar devam etmeli.
